Carl Gustav Jung (1875 – 1961), İsviçreli bir psikolog ve Sigmund Freud’un çağdaşıydı. Jung ve Freud, yaklaşık altı yıl süren yakın bir dostluk ve işbirliğinin ardından şiddetli bir ayrılık yaşamışlardır. Bu ayrılık, hem teorilerinde hem de kişisel ilişkilerinde kalıcı bir çatlağa yol açmıştır. Freud’la yaşadığı bu travmatik ayrılığın ardından, Jung kendi analitik pratiğinin temelini oluşturacak olan bireysel tamamlanma yöntemi geliştirmiştir.
Jung’un aktif hayal gücü tekniğini kullandığı süreç, hem kişisel hem de profesyonel yaşamındaki en önemli dönüm noktalarından biriydi. Jung, bu süreçte “aktif imgelem” olarak bilinen bir teknik geliştirmiştir. Bu teknik, bireyleri sıradan olandan uzaklaştırıp, hayal gücü ve fantezi dünyasına yönlendirir. Jung, bizi yokluk, eksiklik ve potansiyellerimize doğru çeken şeyin hayal gücü olduğunu fark etmiştir. Bilinç dışı bizimle rüyalarda semboller aracılığıyla iletişim kurar. Jung bu durumu şu sözlerinde netleşir: “İnsan ruhunun derinliklerinde, semboller aracılığıyla ortaya çıkan bir süreç vardır ve bu süreç bireyleşme olarak bilinir” (Jung, CW 9ii, par. 135). Jung, bilinçdışı dünyasını keşfetmenin ve hayal gücüyle çalışmanın önemini şöyle vurgular: “Oyun, fantezi ve hayal gücünün en büyük keyfi, bir süreliğine tamamen spontane olmamız, her şeyi hayal etmekte özgür olmamızdır. Böylesine saf bir varlık durumunda, hiçbir düşünce ‘düşünülemez’ değildir” (Jung, **Active Imagination**, s. 5).
Aktif hayal gücü, bireyin bilinçdışı dünyasıyla diyalog kurmasını sağlar. Bu süreç, bireylerin ruhunu daha derin bir düzeyde anlamalarına ve içsel dünyalarını keşfetmelerine olanak tanır. Jung bu bağlamda şunu belirtmiştir: “Her iyi fikir ve tüm yaratıcı çalışmalar hayal gücünün ürünüdür ve kaynağı … fantezidir. Yalnızca sanatçı değil, her yaratıcı birey hayatındaki en büyük şeyleri fanteziye borçludur” (Jung, **CW 6**, par. 93).
Jung, aktif imgelem ile doğrudan çalışmanın bir yolunu önermemiş olsa da, onun 20 ciltlik Toplu Eserleri, mektupları, seminerleri ve Kırmızı Kitap’ta sunulan bilgelik hazinesinde bu süreçle ilgili ipuçları bulmak mümkündür.
Aktif imgelem süreci, bilinçdışı ve bilinçli zihin arasında bir köprü kurar ve sembolik içerik sağlar. Bu semboller, bireyin içsel dünyasını derinlemesine incelemesine ve anlayış geliştirmesine yardımcı olur. Jung, sembollerin ruh için önemli olan bilinçdışı içeriği temsil ettiğini ve bu sürecin bireyleşme sürecine katkıda bulunduğunu belirtir. Jung ayrıca, hayal gücünün günlük yaşam üzerindeki etkilerini ve önemini şu sözlerle ifade etmiştir: “Hayal gücü, kaynağı ve hedefi bilinçdışında olan dinamik bir süreçtir ve bu süreç bireyin tüm yaşamını etkileyebilir” (Jung, **CW 8**, par. 342).
Batı toplumu, düşünme ve bilinç önceliğine çok fazla önem vererek, bireylerin kişiliklerinde durgunluk yaşamasına neden olur. Bu durumu Jung “bilincin/egonun tek yanlı tutumu” olarak ifade eder. Aktif imgelem tekniğiyle bilinçdışıyla iletişime geçerek kişi komplekslerini yani etkisinde olduğu arketipsel alanların ve komplekslerinin temsili olan imge ve sembollerle karşılaşır. Bu karşılaşma sonucunda oluşan “aşkın” durum sayesinde, kendisi ve dünyayla farklı bir ilişki kurma sürecine girer. Bu bağlamda, Neumann’ın “yeni etik” olarak adlandırdığı süreç, içsel potansiyelimizi keşfetmemizi sağlar.
Aktif hayal gücü yöntemi, bireylerin kendi içsel dünyalarını ve bilinçdışı dinamikleri keşfetmelerine olanak tanır. Bu süreç, bilinç dışı içeriklerimizin kısmen farkına varıp kendi otantik benliğimize ulaşmamıza yardımcı olur. Aktif hayal gücü, bireyi bilinçdışıyla diyaloğa davet eden ve sembollerin rehberliğinde şifa ve dönüşüm sağlayan güçlü bir araçtır.
Kaynakça:
– Jung, C. G. (2009). The Red Book: Liber Novus. Philemon Foundation.
– Jung, C. G. (1997). Active Imagination**. Princeton University Press.
– Jung, C. G. (1960). Collected Works of C.G. Jung, Volume 6:
– Jung, C. G. (1967). Collected Works of C.G. Jung, Volume 8: The Structure and Dynamics of the Psyche**. Princeton University Press.
– Jung, C. G. (1953). Collected Works of C.G. Jung, Volume 9ii: Aion: Researches into the Phenomenology of the Self**. Princeton University Press.
– Psychological Types. Princeton University Press.
– Neumann, E. (1954). The Origins and History of Consciousness. Princeton University Press.
– Corbin, H. (1972). Mundus Imaginalis or the Imaginary and the Imaginal**. Spring Publications.
– Neumann, E. (1954). The Origins and History of Conscious